Hợp đồng tư vấn thiết kế là cơ sở pháp lý quan trọng điều chỉnh mối quan hệ giữa chủ đầu tư và đơn vị tư vấn trong lĩnh vực xây dựng. Thông qua hợp đồng, các bên xác lập quyền và nghĩa vụ cụ thể, đảm bảo quá trình thực hiện dự án được diễn ra đúng tiến độ, phù hợp yêu cầu kỹ thuật và tuân thủ các quy định của pháp luật.
Việc nắm vững các nội dung cơ bản cũng như những vấn đề thực tiễn phát sinh từ hợp đồng tư vấn thiết kế là yếu tố then chốt giúp các bên hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu quả hợp tác trong đầu tư xây dựng.
Tư vấn thiết kế là gì?
Khái niệm
Tư vấn thiết kế là một hình thức dịch vụ chuyên môn trong lĩnh vực xây dựng, áp dụng cho các loại công trình như dân dụng, công nghiệp, công cộng, v.v. Sản phẩm của hoạt động này được thể hiện thông qua các báo cáo, bản vẽ thiết kế và hồ sơ quy hoạch dự án.
Có thể khẳng định rằng tư vấn thiết kế là hoạt động mang tính chất trí tuệ cao, bởi sản phẩm đầu ra chính là kết quả của quá trình tư duy và sáng tạo chuyên sâu. Đội ngũ tư vấn thiết kế đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa chủ đầu tư và nhà thầu thi công, góp phần định hình và hiện thực hóa các ý tưởng xây dựng.
Trong suốt thời gian thực hiện ự án, đơn vị tư vấn thiết kế thường tham gia từ giai đoạn chuẩn bị như lập dự án, khảo sát hiện trạng, thiết kế kỹ thuật, đến các giai đoạn thực hiện và hoàn tất như giám sát thi công, hỗ trợ mua sắm vật tư, nghiệm thu và bàn giao công trình để đưa vào sử dụng.
Các công việc mà bên tư vấn thiết kế sẽ thực hiện
Trong một dự án xây dựng, đơn vị tư vấn thiết kế đảm nhiệm nhiều công việc chuyên môn, bao gồm: thiết kế cơ sở, lập dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, đồng thời phối hợp với các hoạt động quy hoạch, thiết kế kiến trúc, kết cấu và hạ tầng kỹ thuật, v.v.

Công việc của tư vấn thiết kế
Tổng quan các nhiệm vụ chính của tư vấn thiết kế có thể được khái quát như sau:
- Khảo sát hiện trạng và đề xuất ý tưởng: Tiến hành khảo sát địa hình, thu thập các dữ liệu cần thiết về khu đất, từ đó xây dựng định hướng và phác thảo ý tưởng thiết kế sơ bộ cho dự án.
- Tư vấn theo yêu cầu thực tế: Tư vấn thiết kế cần đảm bảo đáp ứng mong muốn của chủ đầu tư nhưng đồng thời phải cân đối với khả năng tài chính, nhằm tối ưu hóa hiệu quả về chi phí, chất lượng và thẩm mỹ của công trình.
- Quy hoạch tổng thể: Xây dựng phương án quy hoạch tổng thể cho toàn bộ dự án, bảo đảm tính hợp lý trong việc bố trí không gian và kết nối hạ tầng.
- Thiết kế sơ bộ bằng mô hình trực quan: Cung cấp các bản vẽ phối cảnh 3D giúp chủ đầu tư dễ dàng hình dung quy mô, hình thức công trình và có cơ sở để đưa ra điều chỉnh kịp thời.
- Thiết kế kỹ thuật chi tiết: Thực hiện thiết kế kỹ thuật cho các hạng mục cơ bản như kiến trúc, kết cấu, hệ thống cơ điện (MEP), hệ thống hạ tầng kỹ thuật,…
- Lập tổng mức đầu tư: Tính toán, lập dự toán tổng mức đầu tư cho toàn bộ dự án nhằm hỗ trợ chủ đầu tư trong công tác hoạch định ngân sách và kế hoạch tài chính.
Tại sao cần tư vấn thiết kế
Trong hoạt động đầu tư xây dựng, việc có được một phương án thiết kế tối ưu không chỉ quyết định đến chất lượng công trình mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ, chi phí và tính pháp lý của toàn bộ dự án. Chính vì vậy, việc sử dụng dịch vụ tư vấn thiết kế là yếu tố cần thiết nhằm đảm bảo quá trình triển khai xây dựng được thực hiện một cách hiệu quả và chuyên nghiệp.
Các lợi ích khi có sự tham gia của tư vấn thiết kế trong qua trình thực hiện xây dựng dự án có thể kể đến như sau:

Lợi ích khi có sự tham gia của bên tư vấn thiết kế trong quá trình thực hiện thi công xây dựng
Thứ nhất, đảm bảo chất lượng công trình. Các kỹ sư kiến trúc có vai trò rất quan trọng trong việc tạo nên các công trình chất lượng, mang giá trị thẩm mĩ cao. Với các bản vẽ thiết kế chi tiết giúp đảm bảo quá trình xây dựng sẽ được diễn ra một cách thuận lợi, xuyên suốt.
Thứ hai, tiết kiệm chi phí phát sinh. Với sự hỗ trợ của đội ngũ tư vấn thiết kế sẽ giúp chủ đầu tư hạn chế các khoản chi phí phát sinh không đáng có bằng việc đưa ra bảng báo giá chi tiết, phù hợp và loại bỏ các khoản phí không cần thiết trước khi tiến hành xây dựng.
Thứ ba, tiết kiệm thời gian thực hiện công việc thi công xây dựng. Việc thi công xây dựng sẽ được thực hiện liên tục theo trình tự khi có một bản vẽ hoàn thiện và chính xác từ đội ngũ kiến trúc sư, không gây ra tình trạng chậm trễ tiến độ bởi việc tháo dỡ, đập bỏ do thi công không chính xác.
Thứ tư, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Các nhà tư vấn thiết kế đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra những ý tưởng thiết kế cũng như đưa ra các định hướng phù hợp với mong muốn của chủ đầu tư đồng thời đảm bảo với các quy định của nhà nước về độ an toàn, chỉ tiêu, phòng cháy,…
Hợp đồng tư vấn thiết kế
Theo quy định tại khoản 1 Điều 138 Luật Xây dựng năm 2014, “Hợp đồng xây dựng là hợp đồng dân sự được lập bằng văn bản giữa bên giao thầu và bên nhận thầu nhằm thực hiện toàn bộ hoặc một phần công việc trong hoạt động đầu tư xây dựng”.
Căn cứ vào tính chất và nội dung công việc, hợp đồng xây dựng được phân thành nhiều loại, trong đó hợp đồng tư vấn xây dựng là một dạng phổ biến.
Hợp đồng tư vấn xây dựng, bao gồm cả hợp đồng tư vấn thiết kế, là văn bản thỏa thuận giữa các bên nhằm thực hiện dịch vụ tư vấn trong quá trình đầu tư xây dựng, cụ thể là các công việc liên quan đến khảo sát, thiết kế, lập dự toán, giám sát và các dịch vụ kỹ thuật khác. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng điều chỉnh quan hệ giữa chủ đầu tư và đơn vị tư vấn trong suốt quá trình thực hiện dự án.
Một số vướng mắc thực tế khi thực hiện hợp đồng tư vấn thiết kế
Trên thực tế, quá trình thực hiện hợp đồng tư vấn thiết kế trong lĩnh vực xây dựng thường phát sinh nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả của dự án. Một số vấn đề phổ biến bao gồm:
- Thường xuyên thay đổi yêu cầu từ chủ đầu tư: Không ít trường hợp, chủ đầu tư liên tục điều chỉnh hoặc bổ sung yêu cầu thiết kế trong quá trình thực hiện hợp đồng. Điều này gây áp lực lớn đối với đơn vị tư vấn trong việc cập nhật, điều chỉnh thiết kế, làm ảnh hưởng đến tiến độ công việc và kéo theo chi phí phát sinh.
- Thiếu thông tin và tài liệu đầu vào: Việc không được cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu liên quan từ phía chủ đầu tư khiến đơn vị tư vấn gặp khó khăn trong việc triển khai thiết kế phù hợp với thực tế. Hậu quả là sản phẩm thiết kế có thể không đáp ứng yêu cầu sử dụng, dẫn đến việc phải chỉnh sửa hoặc làm lại, gây lãng phí nguồn lực.
- Chậm trễ trong thanh toán: Một trong những vấn đề thường gặp là việc chủ đầu tư không thực hiện nghĩa vụ thanh toán đúng hạn hoặc không thanh toán đủ theo thỏa thuận trong hợp đồng. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến dòng tiền và khả năng vận hành của đơn vị tư vấn, thậm chí có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý giữa các bên.
- Hợp đồng thiếu chặt chẽ, không rõ ràng: Trong một số trường hợp, nội dung hợp đồng không quy định rõ ràng về quyền, nghĩa vụ của các bên, cũng như các điều khoản liên quan đến tiến độ, điều chỉnh thiết kế, và thanh toán. Sự thiếu minh bạch này là nguyên nhân dẫn đến hiểu lầm, mâu thuẫn và làm giảm hiệu quả hợp tác trong quá trình thực hiện dự án.
Lưu ý khi giao kết hợp đồng tư vấn thiết kế
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong quá trình cung cấp dịch vụ tư vấn thiết kế, các bên liên quan cần chú trọng đến một số vấn đề sau:
- Nắm vững quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng: Đơn vị tư vấn thiết kế cần nghiên cứu kỹ lưỡng các điều khoản trong hợp đồng, đặc biệt là những quy định liên quan đến phạm vi công việc, thời hạn thực hiện, nghĩa vụ thanh toán và xử lý phát sinh. Việc hiểu rõ quyền và nghĩa vụ không chỉ giúp bảo đảm thực hiện công việc đúng quy định mà còn hạn chế nguy cơ phát sinh tranh chấp.
- Trao đổi minh bạch với chủ đầu tư: Trong trường hợp có sự thay đổi về yêu cầu thiết kế hoặc phát sinh các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực hiện, tư vấn thiết kế cần chủ động thảo luận và thống nhất lại bằng văn bản với chủ đầu tư. Điều này nhằm đảm bảo sự rõ ràng về trách nhiệm của các bên và tránh hiểu lầm trong quá trình hợp tác.
- Lưu trữ hồ sơ đầy đủ và hệ thống: Việc tổ chức lưu giữ các tài liệu liên quan như hợp đồng, bản vẽ, báo cáo thiết kế, biên bản làm việc và thư từ trao đổi là cần thiết nhằm phục vụ cho việc kiểm tra, rà soát cũng như bảo vệ quyền lợi của đơn vị tư vấn trong trường hợp có phát sinh tranh chấp.
- Duy trì liên hệ thường xuyên với các bên liên quan: Tư vấn thiết kế cần thiết lập cơ chế trao đổi thông tin định kỳ với chủ đầu tư và các bên liên quan để kịp thời cập nhật tiến độ, giải quyết vấn đề phát sinh và bảo đảm quá trình thực hiện dự án diễn ra thông suốt, hiệu quả.
Hoạt động tư vấn thiết kế đóng vai trò then chốt trong quá trình đầu tư xây dựng, góp phần bảo đảm chất lượng, hiệu quả và tính pháp lý của công trình. Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi, các bên tham gia cần hiểu rõ hợp đồng, tuân thủ các cam kết và duy trì sự phối hợp chặt chẽ trong suốt quá trình thực hiện dự án.
>> Xem thêm: Hướng dẫn thanh toán bằng VNPay
Thông tin liên hệ
Hopdongmau.net nhận cung cấp các mẫu hợp đồng, biểu mẫu theo từng doanh nghiệp, cá nhân trên toàn quốc theo yêu cầu.
Nếu bạn cần bất kỳ hỗ trợ nào về mẫu hợp đồng, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các hình thức sau:
Email: hotro@hopdongmau.net
Điện thoại: (84) 28-6276 9900
Hotline: 0918 88 79 28 (Hoàng Yến – Trợ lý)
Phụ trách
Lê Hoàng Yến | Trợ lý

